to the pictures / naar de foto's

De Kleuters van 1957.

Wie nooit migraine heeft gehad, kan niet weten wat het is. Soms is die pijn zo hevig en zo uitzichtloos dat mensen geen raad meer weten en er een eind aan willen maken.

Truus Manders had migraine. Al jaren lang. Net als haar moeder en net als haar oudere broer Paul.

Het was 1985. Ze was dertien jaar getrouwd. Peter, haar echtgenoot, had te horen gekregen dat hij kanker had. Ze had twee zoontjes die aandacht en verzorging nodig hadden. En wel twee keer per week kreeg ze een migraine aanval. Ze slikte dozen en zakken vol medicijnen, die niet hielpen.

Truus Manders wist geen raad meer en maakte er een eind aan. Ze was 34 jaar oud.

Haar broer Paul kijkt naar haar foto en zijn gemoed schiet vol. “De meeste mensen hebben geen idee wat migraine is. Truus was om de drie dagen ziek.”

Peter zou de kanker overleven, maar dat wist ze toen niet. Truus zei tegen de huisarts dat ze het niet meer aankon.

Wijbosch en Schijndel kenden Truus Manders als een vrolijk, modern meisje. Als kind blonk ze uit in rolschaatsen. Later kleedde ze zich extravagant. “We noemden haar een hippie, zo bijzonder zag ze er altijd uit”, zegt haar nicht Ans van der Leest.

Haar broer Paul zegt: “Ze ging regelmatig naar Amsterdam en zo. En ze had een witte fiets. Dat viel wel op, in het dorp”.

Ans zegt: “Ze liep door het dorp met de kinderen in een knalgroene kinderwagen. Zoiets hadden we hier nog nooit gezien. Ze had pit, dat vonden we allemaal”.

We lopen naar het kerkhof en staren naar Truus’ graf.

Paul zegt: “Ze zei tegen de dokter dat ze overspannen was. Toen had hij haar naar een verpleeghuis moeten sturen. Ze had rust moeten hebben, maar de dokter geloofde haar niet”.

---