Overleven in Oorlogstijd

Dagelijks worden wij op indringende wijze geconfronteerd met oorlog en geweld, door televisiebeelden van vernielde dorpen en steden, van grote massa's mensen op trektocht, van massagraven, van, kortom, dood en verderf.
Maar wat weten wij van deze mensen ?

Boeren en boerinnen van El Salvador vertellen over hun ervaringen tijdens de burgerloorlog van 1980 tot 1992. Het boek beschrijft hoe de mensen die nu wonen in de kleine dorpen Arcatao en San José Las Flores, departement van Chalatenango, de oorlog hebben overleefd.

Die oorlog komt voort uit de processen van bewustwording, uitbuiting en organisatie in de jaren zestig en zeventig. Deze leidden tot een verheviging van de onderdrukking maar ook tot het volksverzet. Aan het einde van de jaren zeventig en begin jaren tachtig dwong de onderdrukking de mensen er toe hun dorpen te verlaten en overleving te zoeken in de bergen.

Op allerlei manieren wijsten zij daar gedurende de zes jaren van de oorlog te overleven. Bijna continue moesten zij op trektocht, de guinda. Hun overlevingsstrategieën waren allereerst gericht op de levensomstandigheden (voeding, gezondheidszorg, onderwijs, onderdak, ontspanning en religie). Maar ook op verdediging en organisatie. Daarna 'kraakten' zij de dorpskernen van Arcatao en van San José Las Flores en wisten daar een nieuw bestaan op te bouwen.

Een van de belangrijkste conclusies van dit boek is dat hulpverleners en vredestichters zich veel meer moeten richten op versterking van de mogelijkheden en capaciteiten van de mensen die in dergelijke omstandigheden verkeren. Teveel nog dreigen mensen ook door hulpverleners 'overweldigd' te worden en worden hun eigen initiatieven en organisatievormen genegeerd. Het boek is bedoeld als informatiebron bij de voorbereiding van mensen die naar dergelijke conflictgebieden worden uitgezonden, of voor hen die betrokken zijn bij de opvang van vluchtelingen en asielzoekers. Het biedt hen een kans om zich in te leven in de ervaringen van de mensen waar het bij dergelijke interventies uiteindelijk om dient te gaan.

Het boek bevat een aantal beschrijvingen van de verschrikkelijke dingen die mensen elkaar kunnen aandoen. Maar tegelijk laat het zien hoe sterk en creatief mensen kunnen zijn, hoe zij ondanks alles overeind blijven en een zich nieuw bestaan weten te scheppen.
In het boek zijn 47 kleine en 42 grote foto's opgenomen van de hand van Piet den Blanken, die een beeld geven van het huidige bestaan van deze mensen

Deze webpagina's bevatten enkele fragmenten uit het boek en tonen ook 25 geïnterviewden. Een klik op hun portret in het linkerframe brengt U vanzelf bij de grote foto en bij hun verhaal.