Arbeiders-cooperaties in Buenos Aires
tekst Babette Wielenga
In 2001 ging het financieel mis in Argentinië. Banken sloten hun deuren. Argentijnen verloren hun spaargeld.
Het land liet zich failliet verklaren. Beelden van woedende Argentijnen die banken en overheidsgebouwen bestormden
gingen de hele wereld over.
De explosie van woede was voorstelbaar. Spaartegoeden werden bevroren, terwijl de peso devalueerde. Argentijnen
moesten met lede ogen aanzien hoe hun geld steeds minder waard werd zonder dat ze hier wat aan konden doen.
Met name de middenklasse werd hard getroffen. Velen verloren het overgrote deel van hun spaargeld.
Er was echter meer aan de hand. Sommige arbeiders hadden al maanden geen geld ontvangen van hun werkgevers.
Vervolgens werden fabrieken van de een op de andere dag gesloten en stonden ze op straat. Vaak zonder dat
ze hier van op de hoogte waren gesteld. Ze kwamen een ochtend nietsvermoedend naar hun werk en vonden het
hek dicht geketend met een dikke ketting en grote hangsloten. Dit gebeurde niet bij één fabriek maar bij
honderden fabrieken in het hele land.
De arbeiders lieten het hier niet bij zitten. Ze kwamen in actie. Ze besloten de fabrieken waarin ze hadden
gewerkt over te nemen. De machines waren van hun als compensatie voor het loon dat ze nog tegoed hadden.
Er werden juridische en politiek wegen bbewandeld om te proberen de fabrieken over te nemen. In sommige
gevallen werden de fabrieken bezet, in andere gevallen werden de machines meegenomen naar een andere locatie.
De arbeiders vormden coöperaties waarbij de werknemers allemaal stemrecht kregen. Beslissingen werden
democratisch genomen. Bazen waren taboe.
De crisis is inmiddels een geschiedenis, maar de coöperaties bestaan nog steeds en hun aantal
groeit nog steeds. Er zijn ongeveer tweehonderd fabrieken die zijn overgenomen door arbeiders, maar deze
groep heeft vele anderen geïnspireerd om ook coöperaties op te zetten. De Argentijnse arbeiders hebben
laten zien dat ze prima in staat zijn de fabrieken draaiende te houden. Ondanks tegenslagen en ondanks
tegenwerking van de vroegere bazen en overheid.
aardappelchipsfabriek Malvinas Ltda.
drukkerij Campichuelo.
hondebottenfabriek Huesitis de Wilde.
hotel Bauen.
balonnenfabriek Global.
metaalbedrijf Crometal.
glasfabriek Avellaneda.
schoenenfabriek Cooperativa Unidos por el Calzado.
overhemdenfabriek Ceres.
ijzergieterij 3 de Octubre.